เทศกาลเลี้ยงคนตายของกัมพูชา ผู้เขียน: ผู้ย้ายถิ่นฐานใหม่ชาวกัมพูชา/ซุน หยาเหวิน
ในกัมพูชาปีหนึ่งมีเทศกาลสำคัญ3เทศกาล แบ่งเป็นเทศกาลวันขึ้นปีใหม่กัมพูชา เทศกาลเลี้ยงคนตายหรือเรียกเทศกาลปจุมแบน และเทศกาลน้ำ ในครั้งนี้ที่จะมาแนะนำทุกคนคือเทศกาลเลี้ยงคนตาย ชาวกัมพูชาส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ เทศกาลเลี้ยงคนตายจะมีขึ้นตามปฎิทินจันทรคติของกัมพูชาเริ่ม16 สิงหาคม-30 สิงหาคม รวม15วัน ช่วง15วันนี้เราจะไปไหว้พระตามวัดต่างๆ ไหว้ให้ได้7วัดจะดีที่สุด ถ้าไม่ทำ ญาติมิตรที่ล่วงลับไปแล้วจะตามหาพวกเราไม่เจอ และจะทำให้ไม่ได้รับเครื่องเซ่นไหว้
เทศกาลเลี้ยงคนตายวันแรกของวันที่15สิงหาคมเวลากลางคืนจะทำพิธีกรรมเปิดประตู ในเวลาที่พระจันทร์สวยงามส่องสว่าง พวกเราจะไปไหว้พระที่วัด ขอให้เทพยดาบนสรวงค์สวรรค์และผืนดินช่วยเปิดประตูให้บรรพบุรุษกลับมารับเครื่องเซ่นไหว้ โดยทั่วไปจะจัดเตรียมสิ่งของที่ใช้ในชีวิตประจำวัน อาหารคาวหวานผลไม้เครื่องดื่มที่บรรพบุรุษชื่นชอบ นำมาเป็นเครื่องเซ่นไหว้ ที่พิเศษคือหลังไหว้แล้วจะไม่นำเครื่องเซ่นไหว้เหล่านี้กลับมาที่บ้านอีก แต่จะนำถวายแด่พระสงฆ์ที่วัดซึ่งพระสงฆ์ก็จะสวดมนต์ให้พร
เทศกาลเลี้ยงคนตายระยะเวลา15วัน วัดจะเปิด 24 ชั่วโมง ในเทศกาลเลี้ยงคนตายจะมีพิธีกรรมแตกต่างสลับกันทั้งกลางวันและกลางคืน กลางวันจะเป็นพิธีสำหรับญาติที่ล่วงลับไปแล้ว เนื่องจากประตูทางเข้าวัดมีเทพยดาคุ้มครอง ดังนั้นพวกเราจะเรียกชื่อญาติที่เสียชีวิตไปแล้ว วิญญาณที่ถูกเรียกชื่อถึงจะสามารถเข้ามาภายในวัดเพื่อรับเครื่องเซ่นไหว้ได้ ส่วนวิญญาณที่ไม่ถูกเรียกชื่อ จะรอคอยพิธีกรรมในเวลากลางคืนจึงจะสามารถเข้ามารับเครื่องเซ่นไหว้ในวัด
พิธีกรรมเลี้ยงคนตายมีอะไรบ้างนะ?ก่อน 7 โมงเช้า อย่างแรกต้องจัดเตรียมข้าวปลาอาหารที่จะถวายพระสงฆ์ ให้พระสงฆ์ฉันเช้าได้ตามเวลา7โมง เวลาประมาณ 9 โมงเช้า เราจะจัดเตรียมข้าวปลาอาหารให้พ่อแม่นำไปถวายแก่พระสงฆ์ ในช่วงขั้นตอนถวายภัตตาหารนี้ พระสงฆ์จะสวดมนต์ภาวนาตลอด ขณะเดียวกันเราจะเรียกชื่อญาติที่ล่วงลับไปแล้วไม่หยุดเช่นกัน ให้พวกเขามารอรับอาหารคาวหวานและสิ่งของเครื่องใช้ พิธีกรรมนี้จะทำติดต่อกันไปจนถึงเวลา11โมงเช้าจึงเสร็จพิธี เพื่อพระสงฆ์จะได้ฉันเพลทันเวลา11โมงเช้า
หลังรับประทานอาหารเที่ยงกันแล้ว จนถึงเวลาประมาณ4-5โมงเย็น เราจะเริ่มจัดเตรียมพิธีกรรมที่จะทำกันต่อในรอบค่ำ พิธีกรรมในรอบค่ำทำให้วิญญาณเร่ร่อน จะจัดเตรียมข้าวปลาอาหารไปถวายแด่พระสงฆ์ พระสงฆ์จะสวดมนต์ภาวนาจนกระทั่งถึงหนึ่งทุ่ม จากนั้นผู้คนทั้งหมดจะนำข้าวปลาอาหารเดินตามพระสงฆ์ไปรอบๆวัด พร้อมสวดมนต์ไปด้วย และนำข้าวปลาอาหารวางบริเวณริมขอบกำแพงวัด หลังพิธีกรรมสิ้นสุดลง เราจะกลับเข้าวัดพระสงฆ์สวดมนต์ให้พร จากนั้นผู้คนส่วนใหญ่จะพากันกลับบ้าน คนที่เหลือส่วนหนึ่งจะรออยู่ที่วัดสวดมนต์สลับกันไปจนกระทั่งเช้า จะได้ยินเสียงสวดมนต์ดังกระหึ่มไปทั่วหมู่บ้าน กึกก้องมาก!
ยินดีต้อนรับหากทุกท่านมีโอกาสไปเที่ยวกัมพูชาลองไปสัมผัสประสบการณ์พิธีกรรมที่ต่างวัฒนธรรมกัน!